مننژیت التهاب مننژ است، غشایی که اطراف مغز و نخاع را می‌پوشاند. بیشتر موارد این بیماری ناشی از باکتری‌ها یا ویروس‌ها هستند اما برخی دیگر می‌توانند به دلیل مصرف داروها یا بیماری‌های خاصی باشند. مننژیت باکتریایی نادر است اما معمولاً جدی بوده و در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند تهدید کننده‌ی حیات باشد. مننژیت ویروسی (که مننژیت آسپتیک نیز نامیده می‌شود) بیشتر شایع است و کمتر جدی می‌باشد. این بیماری اغلب تشخیص داده نمی‌شود زیرا علائم آن می‌تواند شبیه به علائم آنفولانزا باشد. مننژیت در صورت اقدام سریع می‌تواند بطور موفقیت‌آمیزی درمان شود. بنابراین واکسیناسیون منظم، دانستن علائم مننژیت و انجام مراقبت پزشکی بلافاصله پس از اینکه گمان بردید فرزندتان دچار این بیماری شده است، بسیار مهم می‌باشد.

دلایل مننژیت

بسیاری از باکتری‌ها و ویروس‌هایی که باعث مننژیت می‌شوند نسبتاً شایع بوده و مرتبط با سایر بیماری‌های معمول می‌باشند. آنهایی که پوست، سیستم ادراری یا دستگاه گوارشی و تنفسی را آلوده می‌کنند، می‌توانند بواسطه‌ی جریان خون و از طریق مایع مغزی نخاعی که مایعی است که در داخل و اطراف نخاع گردش می‌کند، به مننژها انتقال پیدا کنند.

در برخی موارد مننژیت باکتریایی، باکتری‌ها در اثر یک ضربه‌ی شدید به سر یا عفونت موضعی شدید مانند عفونت جدی گوش (اوتیت میانی) یا عفونت سینوس بینی (سینوزیت) به مننژها انتقال می‌یابند.

علائم

علائم مننژیت در کودکان بسته به سن بیمار و دلیل عفونت متفاوت می‌باشند. اولین علائم می‌توانند بلافاصله ظاهر شوند یا چند روز پس از اینکه کودک دچار سرماخوردگی، اسهال و استفراغ یا سایر علائم عفونت شد، شروع شوند. علائم شایع عبارتند از:

• تب 
• لتارژی (کاهش هوشیاری) 
• کج خلقی
• سردرد
• فوتوفوبی یا نور هراسی (حساسیت چشم به نور)
• گرفتگی گردن
• راش‌های پوستی 
• تشنج 

علائم مننژیت در نوزادان

نوزادان مبتلا به مننژیت ممکن است علائم معمول را نداشته باشند. به جای آن ممکن است بسیار عصبی، خسته و تب‌دار باشند. همچنین احتمال دارد حتی با وجود بغل کردن و تکان دادن نیز احساس ناراحتی کنند.

سایر علائم مننژیت در نوزادان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• زردی (متمایل بودن پوست به رنگ زرد)
• گرفتگی بدن و گردن
• پایین بودن غیر طبیعی دمای بدن
• تغذیه ضعیف 
• ضعف توانایی مکیدن شیر
• گریه‌ی شدید و بلند
• برآمدگی ملاج  (نقطه‌ی نرم در بالا و جلوی جمجمه‌ی نوزاد)

مننژیت ویروسی بیشتر علائمی شبیه به آنفولانزا را ایجاد می‌کند مانند تب و سردرد و ممکن است به حدی خفیف باشد که بیماری تشخیص داده نشود. بسیاری موارد مننژیت ویروسی ظرف ۷ تا ۱۰ روز و بدون هیچ گونه عوارض یا نیاز به درمان برطرف می‌شوند.

عوارض احتمالی

عوارض مننژیت باکتریایی ممکن است نیاز به درمان بیشتر داشته باشد (برای مثال ممکن است برای تشنج از داروهای ضد تشنج استفاده شود). یک فرد مبتلا به شوک یا فشار خون پایین احتمالاً جهت افزایش فشار خون نیاز به تزریق سرم و داروهایی خواهد داشت. ممکن است برخی کودکانی که دچار مشکل تنفسی می‌شوند نیاز به اکسیژن بیشتر یا دستگاه تنفس مصنوعی داشته باشند.

عوارض مننژیت باکتریایی می‌توانند شدید باشند و عبارتند از مشکلات عصبی، کم شدن شنوایی، اختلال بینایی، تشنج و اختلالات یادگیری. از آنجایی که اختلال شنوایی یک از عوارض شایع است، کودک مبتلا به مننژیت باکتریایی باید پس از بهبود یک تست شنوایی انجام دهند.

همچنین ممکن است قلب، کلیه‌ها و غدد آدرنال نیز بسته به دلیل عفونت تحت تاثیر قرار بگیرند. با اینکه برخی کودکان دچار مشکلات عصبی طولانی مدت می‌شوند، اما بیشتر افرادی که تحت تشخیص و  درمان سریع قرار می‌گیرند بطور کامل بهبود پیدا می‌کنند.

مننژیت چگونه منتقل می‌شود؟

بیشتر موارد مننژیت (هم ویروسی و هم باکتریایی) ناشی از عفونت‌های واگیردار که از طریق قطره‌های بسیار کوچک مایع از گلو و بینی شخص آلوده انتقال می‌یابند، می‌باشند. این قطره‌ها هنگامی که فرد بیمار سرفه می‌کند، می‌خندد، صحبت می‌کند یا عطسه می‌کند وارد هوا می‌شوند. سایر افراد هنگامی که این قطرات را تنفس می‌کنند یا با یک سطح آلوده تماس پیدا کرده و سپس بینی یا دهان خود را لمس می‌کنند، آلوده می‌شوند.

به اشتراک گذاشتن غذا، لیوان آب، ظروف غذاخوری، دستمال کاغذی یا حوله نیز می‌تواند باعث انتقال بیماری شود. برخی میکروب‌ها می‌توانند از طریق مدفوع بیمار پخش شوند و فرد دیگری که با مدفوع تماس پیدا کند (برای مثال کودکان در مهدکودک) ممکن است بیمار شود. بیماری می‌تواند به راحتی در بین افرادی که با هم تماس نزدیک دارند برای مثال افرادی که با هم زندگی می‌کنند یا همدیگر را می‌بوسند یا از ظروف غذاخوری هم استفاده می‌کنند، انتقال یابد.

انواع

دو نوع مننژیت وجود دارد:

• مننژیت ویروسی: بطور کلی، مننژیت ویروسی به شدت مننژیت باکتریایی نمی‌باشد. درمان آن شامل مصرف آنتی‌بیوتیک نیست زیرا آنتی‌بیوتیک‌ها بر روی ویروس‌ها تاثیری ندارند. کودکان مبتلا به مننژیت ویروسی در حین بستری در بیمارستان تحت نظارت دقیق قرار خواهند گرفت.
• مننژیت باکتریایی: مننژیت باکتریایی می‌تواند شدیدتر باشد و فرزند شما نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک خواهد داشت. بیمار در کل مدت اقامت در بیمارستان جهت بررسی هر گونه تغییر در وضعیتش تحت نظارت دقیق قرار می‌گیرد.

تشخیص

در صورت مشکوک بودن به مننژیت، پزشک آزمایش‌هایی را تجویز خواهد کرد که احتمالاً شامل پونکسیون کمری (کشیدن مایع مغزی نخاعی) جهت جمع‌آوری نمونه‌ی مایع نخاعی می‌باشد. این آزمایش هر گونه علائم التهاب را نشان داده و مشخص می‌کند که باکتری باعث بیماری شده است یا ویروس.

درمان مننژیت

مننژیت ویروسی

در مننژیت ویروسی سیستم ایمنی کودک شما احتمالاً به اندازه کافی قوی خواهد بود تا از خود مراقبت کند. اغلب نیازی به درمان نمی‌باشد، هر چند گاهی اوقات پزشک داروهایی را تجویز خواهد کرد بخصوص در صورتی که کودکتان نوزاد باشد. می‌توانید فرزند خود را مانند زمان ابتلا به آنفولانزا آرام کنید، مثلاً با استراحت، مصرف مایعات فراوان، دارو جهت تسکین درد و تب. در برخی موارد، فرزند شما به مدت چند روز به منظور نظارت دقیق علائم نیاز به بستری در بیمارستان خواهد داشت بخصوص اگر سن وی بسیار کم باشد.

مننژیت باکتریایی

جهت از بین بردن باکتری‌ها، پزشکان آنتی‌بیوتیک‌های قوی را وارد جریان خون بیمار می‌کنند. نوزادان اغلب باید تا دو هفته در بیمارستان و تحت سرم بستری باشند. این وضعیت می‌تواند دشوار باشد اما در حدود ۸۵ درصد از مواقع باعث درمان بیماری می‌گردد به شرطی که بیماری طی یک یا چند روز پس از بروز علائم تشخیص داده شده باشد. به همین دلیل است که به محض مشکوک شدن به مننژیت باید بلافاصله به پزشک مراجعه کرد.

پیشگیری

چندین باکتری که باعث مننژیت می‌شوند تا حد زیادی با واکسیناسیون منظم در کودکی قابل پیشگیری می‌باشند. اطمینان از این مصون‌سازی‌ها در زمان‌های مناسب بهترین راه برای پیشگیری از مننژیت است. اگر نوع خاصی از مننژیت تشخیص داده شود، ممکن است پزشک به اشخاصی که با فرد آلوده در تماس بوده‌اند توصیه کند که برای احتیاط و پیشگیری از ابتلا به مننژیت از آنتی‌بیوتیک استفاده کنند. در این خصوص توصیه‌های لازم به بیمار داده خواهد شد.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

اوریون یا گوشک یک بیماری مسری با عامل ویروسی است. غدد بزاقی در اکثر کودکان دچار اوریون متورم می‌شود که به صورت ورم و پف در گونه‌ها و متورم و حساس شدن فک نمود می‌یابد. از دیگر علائم اوریون می‌توان به تب، سردرد، درد عضلانی، خستگی و کاهش اشتها اشاره کرد. با تزریق واکسن می‌توان از اوریون پیشگیری کرد.

اوریون چیست؟

عامل بیماری اوریون نوعی ویروس است. این بیماری باعث متورم شدن دردناک غدد بزاقی یا غدد پاروتید می‌شود. غدد پاروتید یک جفت غده هستند که مسئولیت تولید بزاق را به عهده دارند. این غده‌ها در جلو و زیر هر گوش، نزدیک فک پایین قرار دارد.

علل

علت بیماری اوریون عفونتی است که ویروس اوریون آن را ایجاد می‌کند. این ویروس از راه ترشحات تنفسی (آب دهان) از فرد بیمار به دیگران منتقل می‌شود. ویروس پس از ورود به بدن از مجاری تنفسی به غدد بزاقی می‌رود و تکثیر می‌شود. نتیجه نهایی متورم شدن غدد بزاقی و بناگوش است.

اوریون ویروسی هوابرد است که از راه‌های زیر پخش می‌شود:

• هنگامی که فرد مبتلا به اوریون عطسه یا سرفه می‌کند، قطرات بسیار ریزی از بزاق آلوده در هوا آزاد می‌شود که ممکن است فرد دیگری آنها را تنفس کند.
• هنگامی که بیمار بینی یا دهان خود را لمس می‌کند، ویروس به اشیائی مانند دستگیره در یا میز کار منتقل می‌شود؛ حال اگر دیگری این اشیاء را مدت کوتاهی پس از آلوده شدن لمس کند، ویروس وارد مجاری تنفسی‌اش خواهد شد.
• استفاده اشتراکی بیمار و دیگران از وسایل و ظروف آشپزخانه مانند فنجان، کارد و چنگال یا بشقاب

شدت واگیردار بودن اوریون معمولاً از چند روز قبل از متورم شدن غدد پاروتید (غدد بزاقی‌ واقع‌ در ناحیه‌ زاویه‌ فکی‌) تا چند روز پس از آن بیشتر است. بنابراین به بیماران توصیه می‌شود که تا 5 روز پس از مشاهده نخستین علائم اوریون و تایید ابتلا به بیماری در محل کار یا مدرسه حاضر نشوند. همچنین ممکن است اوریون توسط افرادی سرایت یابد که ویروس بدنشان را عفونی کرده است اما هیچ علائم مشخصی ندارند.

علائم اوریون

علائم اوریون معمولاً 14 تا 25 روز پس از عفونی شدن با ویروس اوریون بروز می‌یابد، این تاخیر به دوره کمون یا اینکوباسیون معروف است. دوره کمون به طور متوسط 17 روز طول می‌کشد؛ متورم شدن غدد پاروتید شایع‌ترین علامت اوریون است. هر دو غده بناگوش معمولاً ورم می‌کند، اما فقط یک غده از بیماری تاثیر می‌پذیرد. ورم گاهی با درد، حساسیت به لمس و دشواری در بلع همراه است.

دیگر علائم متداول بیماری اوریون چند روز قبل از ورم کردن غدد پاروتید بروز می‌یابد و موارد زیر را شامل می‌شود:

• سردرد
• درد مفصل
• حالت تهوع
• خشکی دهان بیمار
• دل درد خفیف
• احساس خستگی
• بی‌اشتهایی
• تب 38 درجه سلسیوس یا بالاتر

از هر سه مورد اوریون یک مورد علائم قابل توجهی را ایجاد نمی‌کند.

اقدام فوری برای درمان اوریون

 

اگر احتمال می‌دهید که فرزندتان با فرد مبتلا به اوریون تماس داشته است، به پزشک مراجعه کنید. از آنجایی که اوریون گاهی مغز و غشاهای آن را نیز درگیر می‌کند، باید در صورت مشکوک شدن به ابتلا به اوریون یا مواجهه با علائمی چون سفتی و گرفتگی گردن، تشنج، خواب آلودگی شدید، سردرد شدید یا تغییرات سطح هوشیاری به سرعت با پزشک تماس گرفت. شکم درد کودکان را جدی بگیرید، چرا که ممکن است نشان دهنده آسیب دیدن لوزالمعده (پانکراس) در دختران و پسران یا درگیر شدن تخمدان‌ها در دختران باشد. تب بالای همراه با درد و ورم بیضه‌ها نیز نیاز به درمان فوری دارد.

عوارض

اوریون گاهی عوارضی جدی را ایجاد می‌کند که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مننژیت: عفونت غشاهای پوشش دهنده مغز و نخاع
• ناشنوایی موقت یا دائمی
• التهاب لوزالمعده (پانکراتیت)
• آنسفالی: متورم شدن مغز

تشخیص

بیماری اوریون به راحتی با توجه به علائم بروز یافته، به ویژه ورم کردن صورت، تشخیص داده می‌شود. پزشک اقدام‌های زیر را علاوه بر معاینه بناگوش و بررسی علائم برای تشخیص اوریون انجام می‌دهد:

• معاینه داخل دهان برای مشاهده محل لوزه‌ها: ابتلا به اوریون گاهی باعث می‌شود که لوزه‌ها به کنار رانده شود.
• اندازه‌گیری دمای بدن بیمار
• گرفتن نمونه مدفوع، ادرار یا آب دهان برای آزمایش
• نمونه‌گیری از مایع مغزی ـ نخاعی (CSF): این درمان معمولاً فقط در موارد شدید انجام می‌شود.

درمان

چون اوریون یک بیماری ویروسی است، آنتی بیوتیک برای درمان آن تجویز نمی‌شود و در حال حاضر هیچ داروی ضدویروسی برای درمان این بیماری وجود ندارد. درمان‌های کنونی صرفاً بر تسکین علائم متمرکز شده‌اند تا دوره عفونت سپری شود و مانند زمان سرماخوردگی بدن سیستم ایمنی خود را تقویت کند.

با رعایت توصیه‌های زیر می‌توان علائم اوریون در کودکان را تسکین داد:

• مصرف مایعات فراوان، ترجیحاً آب: از مصرف آب‌میوه پرهیز کنید، چون ترشح بزاق را تحریک می‌کند و افزایش آب دهان برای بیمار مبتلا به اوریون دردناک است.
• قرار دادن جسمی سرد روی ناحیه متورم به منظور کاهش درد
• بهتر است خوراکی‌های مایع یا پوره شده به کودک بدهید، چون جویدن برای کودک دردناک است.
• خواب و استراحت کافی
• غرغره کردن آب نمک گرم
• مصرف مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن

در خانه مرتب دمای بدن کودک را اندازه‌گیری و یادداشت کنید. همچنین می‌توانید برای پایین آوردن تب از تب‌برهای غیرآسپرینی مانند استامینوفن یا ایبوپروفن استفاده کنید. به علاوه این داروها درد غدد پاروتید متورم را نیز کم می‌کنند.

 

هرگز به کودک دچار بیماری‌های ویروسی آسپرین ندهید، چون احتمال دارد مصرف این دارو در چنین شرایطی به بروز سندرم ری و در نتیجه ازکارافتادگی کبد و در نهایت مرگ منجر شود.

مدت زمان بیماری اوریون

اوریون در کودکان معمولاً پس از سپری شدن 10 تا 12 روز بهبود می‌یابد. حدوداً یک هفته طول می‌کشد تا ورم هر غده پاروتید از بین برود، هرچند هر دو غده عموماً همزمان متورم نمی‌شود.

پیشگیری

با واکسیناسیون می‌توان از اوریون پیشگیری کرد. واکسن اوریون در قالب بخشی از واکسیناسیون سرخک ـ اوریون ـ سرخجه (واکسن ام ام آر) دریافت می‌شود که معمولاً در سن 12 تا 15 ماهگی تزریق می‌شود. تزریق دوم واکسن MMR معمولاً در بازه سنی 4 تا 6 سالگی انجام می‌شود. البته این روند کلی و معمول واکسیناسیون و ایمن‌سازی است و موارد استثناء و شرایط خاصی نیز پیش می‌آید.

با رعایت چند اقدام احتیاطی ساده می‌توان از سرایت عفونت جلوگیری کرد:

• شستن دست با آب و صابون در طول روز
• نرفتن به مدرسه یا محل کار تا 5 روز پس از شروع علائم
• پوشاندن جلوی بینی و دهان با دستمال پس از عطسه یا سرفه

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

آبله مرغان نوعی بیماری عفونی شدید است که عامل ابتلا به آن گروهی از ویروس‌های هرپس به نام ویروس واریسلا زوستر است. آبله مرغان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ویروسی دوران کودکی است. این بیماری معمولاً خفیف است، هر چند ممکن است عوارض جدی به دنبال داشته باشد. ابله مرغان حساسیت پوستی (راش) مشخصی ایجاد می‌کند که با خارش شدید، تاول و علائمی مانند علائم آنفولانزای خفیف همراه است. آبله مرغان بیماری جدی برای کودکان دارای سیستم ایمنی ضعیف محسوب می‌شود و گاهی حتی کودکان سالم را نیز با عوارض خطرناکی روبرو می‌کند. بنابراین به محض مواجهه با علائم این بیماری باید به پزشک مراجعه نمود.

علل

عامل بیماری آبله مرغان ویروس وارسیلا زوستر است که به راحتی از فردی به فرد دیگر انتقال می‌یابد. زمانی که کودک در معرض آبله مرغان قرار می‌گیرد، به طور متوسط 14 تا 16 روز طول می‌کشد تا دانه‌های چرکی آبله مشخص شود، البته بازه زمانی کلی بروز این دانه‌ها 10 تا 21 روز است.

علائم

آبله مرغان غالباً با علائم زیر شروع می‌شود:

• تب
• سر درد
• آب ریزش بینی
• سرفه
• بی‌اشتهایی
• ضعف و خستگ

حساسیت پوستی (راش) قرمز رنگ پس از یک تا دو روز معمولاً از صورت و پوست سر شروع می‌شود، در قفسه سینه، پشت بدن و شکم پخش می‌شود و در نهایت به بازوها و پاها نیز می‌رسد. راش در داخل گوش‌ها، روی پلک‌ها، داخل بینی و دهان و حتی اطراف ناحیه تناسلی نیز مشاهده می‌شود. راش ظرف سه تا چهار روز آینده به طور دائم پخش می‌شود و معمولاً با خارش شدید همراه است.

تاول چند ساعت پس از درآمدن هر دانه ایجاد می‌شود. تاول‌های آبله مرغان پر از مایعی زرد رنگ است که پس از گذشت حدود یک روز کدر می‌شود. تاول‌ها مایع حاوی ویروس زوستر را آزاد می‌کنند، سپس پوسته پوسته می‌شوند و ظرف یک تا دو هفته می‌ریزند. مراحل التیام یافتن دانه‌های آبله مرغان متفاوت است و بعضی دانه‌ها سریع‌تر از بین می‌روند. بنابراین در هر زمان از بیماری راش‌های پوستی در مراحل متفاوت وجود دارد. تعداد دانه‌های آبله مرغان در موارد خفیف بیماری 50 عدد است، حال آن که برخی کودکان باید خارش بیش از صدها دانه را تحمل کنند.

عوارض

زرد زخم (به ویژه در صورت خاراندن دانه‌ها)، هپاتیت، پنومونی (ذات الریه)، آنسفالی، مننژیت، سندرم ری و عفونت‌های استرپتوکوکی تهاجمی شدید از عوارض آبله مرغان به شمار می‌آید. اگر نوزاد دانه‌های آبله را به شدت بخاراند، جای آبله روی بدن باقی می‌ماند. بنابراین اجازه ندهید که کودک خود را با خاراندن آرام کند. اگر پس از برطرف شدن عفونت متوجه باقی ماندن جای زخم شدید، روی آن کره کاکائو یا روغن ویتامین E بمالید. به هیچ وجه از روغن نارگیل استفاده نکنید، چون این ماده معمولاً جای زخم را تیره می‌کند. جای آبله عموماً به مرور محو می‌شود.

تشخیص

اگر شکی درباره ابتلا کودک به آبله مرغان وجود داشته باشد، متخصص اطفال تاول را با ملایمت خراش می‌دهد تا مایع داخل آن خارج شود. نمونه‌ای از مایع خارج شده برای بررسی وجود ویروس وارسیلا زوستر به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.

درمان آبله مرغان در کودکان

روش‌های درمان آبله مرغان در کودکان عبارت است از:

• ازآنجایی که عامل بیماری آبله مرغان نوعی ویروس است، پزشکان غالباً یک دوره درمان با داروی ضدویروس را تجویز می‌کنند.
• آبله مرغان با خارش شدید همراه است و کودک مدام می‌خواهد خود را بخاراند یا دانه‌های را دستکاری کند. در این صورت باکتری‌ها تاول‌ها را عفونی می‌کنند. در چنین شرایطی متخصص اطفال یک دوره آنتی بیوتیک تجویز می‌کند.

چطور از کودک مبتلا به آبله مرغان مراقبت کنید؟

آبله مرغان به ویژه به دلیل خارش بیماری بسیار ناراحت کننده‌ای برای کودکان است. با رعایت توصیه‌های زیر بهتر می‌توانید از کودک بیمار تا درمان آبله مرغان مراقبت کنید و او را قدری تسکین دهید:

• برای بهتر شدن حال کودک می‌توانید هر سه تا چهار ساعت یک بار از کمپرس استفاده کنید.
• حمام با آب ولرم را فراموش نکنید. حمام کردن باعث پخش شدن راش نمی‌شود.
• به هیچ وجه حوله را روی بدن نکشید؛ بدن را با ضربات آرام حوله خشک کنید.
• لوسیون کالامین خارش بدن را تسکین می‌دهد، اما نباید آن را روی صورت بزنید.
• اگر آبله مرغان دهان را نیز درگیر کرده است، فقط آب سرد و غذاهای نرم و بدون ادویه به کودک بدهید.
• از دادن خوراکی‌های اسیدی به کودک خودداری کنید.
• اگر دهان فرزندتان تاول زده است، پس از مشورت با پزشک به او مسکن بدهید.
• متخصص اطفال دارو برای تسکین نسبی خارش تجویز می‌کند.
• دست و پای کودک را با دستکش یک انگشتی بپوشانید تا نتواند خود را بخاراند.
• از کودک بخواهید که دست‌ها را مرتب بشوید، خودتان نیز شستشوی دست‌ها را فراموش نکنید.
• ناخن‌های کودک را مرتب کوتاه کنید.

پیشگیری

واکسن آبله مرغان در سن نه ماهگی تزریق می‌شود. اکثر افراد پس از واکسیناسیون در برابر بیماری ایمن می‌شوند و دچار آبله مرغان نمی‌شوند؛ اگر هم به این بیماری مبتلا شوند شدت بیماری خفیف خواهد بود.

پرسش‌های متداول

آیا نوزادان نیز دچار آبله مرغان می‌شوند؟

ممکن است نوزادان نیز دچار آبله مرغان بشوند. چون اکثر نوزادان در دوران بارداری و قرار داشتن در رحم مادر پادتن این ویروس را از مادر دریافت می‌کنند، بعید است که نوزاد زیر یک سال به آبله مرغان مبتلا بشود. در هر حال اگر نوزاد زیر یک سال دچار آبله مرغان بشود، بیماری خفیف خواهد بود.

آیا آبله مرغان کودکان مسری است؟

آبله مرغان از تقریباً دو روز قبل از بروز حساسیت پوستی و تا زمان پوسته‌ریزی مسری است. ویروس آبله مرغان به راحتی به روش‌های زیر منتقل می‌شود:

• اگر فرد مبتلا پس از دست زدن به تاول فرد دیگری را لمس کند.
• اگر بیمار سرفه یا عطسه کند و با همان دستی که جلوی دهان گرفته فرد دیگر را لمس کند.
• پس از عطسه یا سرفه بیمار ویروس زوستر در هوا نیز آزاد می‌شود و افرادی که از این هوا تنفس می‌کنند، نیز ممکن است مبتلا شوند.
• مایع خارج شده از تاول در تماس مستقیم با دیگری موجب انتقال بیماری می‌شود.

از آنجایی که آبله مرغان بسیار مسری است، توصیه می‌شود که کودک مبتلا به آبله مدرسه نرود و نزدیک خواهران و برادران خود نیز نباشد، به ویژه اگر کودکان سالم هنوز واکسن آبله مرغان نزده‌اند.

آیا کودک مبتلا به آبله مرغان باید در خانه بماند؟

کودک دچار آبله مرغان نباید در زمان عفونی بودن بیماری به مدرسه، مهد کودک یا مکان‌های عمومی برود. پس از پوسته‌ریزی تمام دانه‌ها دوره عفونی بودن بیماری تمام می‌شود. کودک می‌تواند پس از پوسته‌ریزی و خشک شدن تمام دانه‌ها، پس از حدود 5 تا 7 روز، به مدرسه بازگردد.

مدت زمان بیماری آبله مرغان چقدر است؟

یک هفته پس از شروع راش حال اکثر کودکان خوب می‌شود، تمام دانه‌ها پوسته پوسته می‌شود و کودک می‌تواند بدون خطر سرایت بیماری به مدرسه بازگردد و فعالیت‌های معمول خود را انجام دهد. البته دانه‌ها تا چند روز یا چند هفته همچنان مشخص است، اما اکثر دانه‌ها زخم نمی‌شوند، مگر آن که باکتری پس از خاراندن وارد بدن شود. پس از ابتلا به آبله مرغان عفونت ویروسی معمولاً تا پایان عمر ماندگار خواهد بود و سیستم ایمنی مانع از حمله ویروسی مجدد می‌شود. از هر ده بزرگسال یک تن در صورت حمله مجدد ویروس در یک دوران پرفشار و تنش‌زا دچار زونا می‌شود.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

آیا باید به نوزاد ویتامین داده شود؟ سوال در مورد ویتامین‌های مورد نیاز برای نوزادان بسیار مهم بوده و اغلب در میان والدین مورد بحث قرار می‌گیرد. بیشتر نوزادان تمام ویتامین‌های مورد نیاز خود را از غذایی که می‌خورند دریافت می‌کنند. هرچند آنهایی که بصورت نارس به دنیا آمده باشند یا دارای مشکلات سلامتی باشند ممکن است از مکمل‌های ویتامینی روزانه بهره ببرند. ویتامین‌ها جهت داشتن استخوان‌های قوی، دندان‌هایی سالم و پیشگیری از کم خونی برای بدن ضروری هستند. در صورتی که فرزند شما به اندازه کافی ویتامین دریافت نکند، ممکن است پزشک مصرف مولتی ویتامین‌ها و قطره ویتامین AD را توصیه کند.

آیا نوزادان به ویتامین نیاز دارند؟

در جواب این سوال باید گفت که مگر به توصیه پزشک نیازی به این کار نیست. پزشک می‌تواند به راحتی از طریق آزمایش‌های خون و سایر معاینات تشخیصی تعیین کند که آیا فرزند شما به مقدار کافی ویتامین‌های خاص را در بدن خود دارد یا خیر. هر چند کارشناسان عقیده دارند که مکمل آسیبی به کودک نمی‌رساند. تا زمانی که مکمل ویتامین از مقدار مجاز روزانه بیشتر نشود، مصرف آن توسط نوزاد مشکلی ایجاد نمی‌کند.

با این حال برخی از کودکان نیاز به ویتامین دارند. بخصوص نوزادانی که ممکن است مشکلات سلامتی داشته باشند که امکان جذب ویتامین بطور موثر در بدن فراهم نشود. این وضعیت بطور شایع در کودکانی که نارس به دنیا آمده‌اند مشاهده می‌شود. گاهی اوقات کودکان بد غذا یا آنهایی که از مادرانی شیر دریافت می‌کنند که گیاه‌خوار هستند، ممکن است نیاز به مقداری ویتامین بیشتر داشته باشند.

انواع ویتامین‌ها برای نوزادان

نوع ویتامین‌هایی که برای فرزند شما مناسب هستند بستگی به مشکل خاص سلامتی آنها دارد. در صورتی که کودک مشکل خاصی نداشته باشد، یک مولتی ویتامین ساده کافی خواهد بود. اما برخی نوزادان نیاز به مصرف مقدار بیشتری از یک ویتامین خاص دارند؛ برای مثال کودکی که وعده‌های غذایی گیاهی دریافت می‌کند ممکن است بیشتر به ویتامین‌های B12 و D و نیز ریبوفلاوین و کلسیم نیاز داشته باشد. متداول‌ترین ویتامین‌های مکمل برای نوزادان و زمان استفاده از آنها عبارتند از:

ویتامین آ (A)

ویتامین آ باعث افزایش رشد و نمو طبیعی، ترمیم بافت‌ها و استخوان‌ها، سلامت پوست و چشمان و واکنش‌های ایمنی بدن می‌گردد. منابع خوب این ویتامین شامل شیر، پنیر، تخم مرغ و سبزیجات زرد و نارنجی مانند هویج، سیب زمینی شیرین و کدو می‌باشند.

ویتامین دی

عدم دریافت کافی ویتامین دی می‌تواند باعث اختلال استخوانی به نام نرمی استخوان شود. از آنجایی که شیر خشک نوزاد دارای ویتامین دی است، نوزادانی که حداقل دو فنجان شیر خشک در روز می‌نوشند نیازی به ویتامین دی اضافه ندارند.

برخلاف شیر خشک، شیر مادر حاوی ویتامین دی کافی برای نوزاد نمی‌باشد، اما این واقعیت مشکلی ایجاد نمی‌کند زیرا این عقیده وجود دارد که نوزادانی که فقط از شیر مادر تغذیه می‌کنند ویتامین دی کافی را از نور خورشید دریافت خواهند کرد. هرچند با توجه به اینکه امروزه اثرات قرارگیری بیش از حد در معرض نور خورشید شناخته شده است و کرم ضد آفتاب بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد، این گمان وجود دارد که قرارگیری در معرض نور خورشید برای نوزادان کافی نخواهد بود. پزشکان توصیه می‌کنند که نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند در دو ماه اول مکمل ویتامین دی دریافت کنند. نیاز به مکمل‌های ویتامین دی یک موضوع مورد بحث است، بخصوص برای نوزادان با پوست روشن در آب و هوای آفتابی، بنابراین در این خصوص باید با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.

DHA و امگا ۳

اسیدهای چرب ضروری برای رشد مغز و چشم مهم هستند. خوشبختانه در صورتی که مادر این مواد را در رژیم غذایی خود داشته باشد، در این صورت نوزاد به مقدار کافی در شیر خود دریافت می‌کند. شیر خشک نیز دارای این مواد است. مادرانی که به اندازه کافی اسید چرب دریافت نمی‌کنند بهتر است یک مکمل را در نظر بگیرند تا مطمئن شوند که این مواد به مقدار کافی به فرزندشان می‌رسد، بخصوص در صورتی که مادر گیاهخوار باشد.

ویتامین ب

خانواده‌ی ویتامین‌های ب یعنی B2، B3، B6 و B12 به متابولیسم، تولید انرژی و گردش خون سالم و سیستم‌های عصبی کمک می‌کنند. منابع خوب این ویتامین شامل گوشت، مرغ، ماهی، آجیل، تخم مرغ، شیر، پنیر، لوبیا و سویا می‌باشند.

ویتامین B12

ویتامین B12 برای رشد سیستم عصبی و جلوگیری از کم خونی حیاتی است. این ویتامین بطور طبیعی در ماهی، گوشت، تخم مرغ، شیر و فرآورده‌های شیر یافت می‌شود. اگر در حال شیردهی باشید و به اندازه کافی پروتئین حیوانی مصرف نمی‌کنید، مصرف منظم منابع مطمئن ویتامین B12 مهم است ( چه بصورت مکمل و چه غذاهای غنی شده) تا رژیم غذایی نوزاد نیز شامل مقادیر کافی این ویتامین باشد.

ویتامین C

دریافت ویتامین ث توسط کودک به مقدار کافی از طریق رژیم غذایی ساده است. کودکی که مقادیر زیادی پرتقال، توت فرنگی، کیوی، گوجه فرنگی، فلفل و بروکلی مصرف می‌کند احتمالاً مقدار ویتامین ث بیشتر از حد کافی در حالت طبیعی دریافت خواهد کرد.

فلوراید

با بیرون آمدن اولین دندان‌های کودک زمان مصرف فلوراید است. سعی کنید به فرزند خود آب حاوی فلوراید بدهید، زیرا مکمل‌ها می‌توانند منجر به ایجاد لکه‌های دائمی بر روی دندان‌ها شوند. اگر کودک به اندازه کافی فلوراید را از آب مصرفی دریافت نمی‌کند در این صورت باید برای دریافت مکمل‌های مناسب با پزشک مشورت کنید.

ویتامین K

نوزادانی که از مادران سالم شیر دریافت می‌کنند به اندازه کافی ویتامین دریافت خواهند کرد بجز در برخی موارد که ویتامین K و D کافی نیست. شیر انسان دارای مقادیر کمی از ویتامین K است و دستگاه گوارش نابالغ نوزاد ممکن است به اندازه کافی نتواند از ذخایر خود بدن این ویتامین را تولید کند. برای بیشتر نوزادان در هنگام تولد این ویتامین تزریق می‌شود و به احتمال زیاد دیگر کودک نیازی به ویتامین K اضافه نخواهد داشت.

کلسیم

کلسیم به ایجاد استخوان‌های قوی در حین رشد کودک کمک می‌کند. منابع خوب کلسیم شامل شیر، پنیر، ماست، توفو و آب پرتقال غنی از کلسیم می‌باشند.

چگونه باید مولتی ویتامین مناسب انتخاب کرد؟

اولین موردی که باید در تهیه مولتی ویتامین در نظر داشت ترکیب تغذیه‌ای آن است. بهترین مولتی ویتامین‌ها شامل تمام ۱۳ ویتامین ضروری و ۱۴ ماده معدنی ضروری هستند که بدن به آنها نیاز دارد. ویتامین A، C و D، کلسیم و آهن بخصوص برای کودک در حال رشد مهم می‌باشند.

از مولتی ویتامین‌هایی که شامل رنگ‌ها یا طعم‌دهنده‌ها و شیرین کننده‌های مصنوعی هستند برحذر باشید. از ویتامین‌های به شکل پاستیل که اغلب از شربت ذرت شیرین تهیه شده‌اند پرهیز کنید. قند نه تنها غیر ضروری بوده و برای دندان‌های کودک مضر است، بلکه یک پیام گیج کننده را به کودک می‌فرستد که ویتامین‌ها آبنبات هستند. به دنبال مولتی ویتامین‌هایی باشید که به جای مواد مصنوعی از غذاهای کامل تهیه شده‌اند.

مکمل‌های ویتامین دی

بیشتر متخصصین اطفال عقیده دارند که تمام کودکان تا جای ممکن از نور مستقیم خورشید دور نگه داشته شوند و در بیرون از خانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنند تا از خطرات طولانی مدت ناشی از قرارگیری در معرض نور خورشید که ممکن است در سرطان پوست نقش داشته باشند جلوگیری شود. کرم ضد آفتاب از تولید ویتامین دی توسط پوست جلوگیری می‌کنید. به همین دلیل جهت دریافت قطره‌های مکمل ویتامین دی با متخصص اطفال صحبت کنید.

در حال حاضر توصیه می‌شود که تمام نوزادان و کودکان باید پس از تولد بطور روزانه یک مقدار حداقل دوز ویتامین دی دریافت کنند.

• در صورتی که کودک منحصراً یا تا حدی از شیر مادر تغذیه می‌کند: دوز توصیه شده‌ی مکمل ویتامین دی را بطور روزانه و از چند روز اول پس از تولد دریافت می‌کند. استفاده از مکمل باید تا زمانی که کودک روزانه حداقل یک لیتر شیر کامل دریافت کند، ادامه یابد. شیر کامل نباید تا قبل از ۱۲ ماهگی استفاده شود.
• در صورتی که نوزاد از شیر خشک مصرف می‌کند: تمام شیر خشک‌ها دارای حداقل مقدار توصیه شده‌ی ویتامین دی هستند؛ بنابراین اگر کودک حداقل ۴ فنجان شیر خشک بنوشد، نیازی به استفاده از مکمل ویتامین دی نخواهد بود. شیر کامل نباید تا قبل از ۱۲ ماهگی استفاده شود.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

 

پوست نوزادان حساس، نازک و مستعد خشک شدن است به خصوص در آب هوای گرم و خشک و یا در صورتی که وی را به طور مکرر حمام کنیم. خشکی شدید پوست می‌تواند باعث ناراحتی، خارش و ترک خوردن پوست کودک شده و در نتیجه کودک به همین دلیل شروع به بهانه‌گیری و خاراندن پوست خود کرده که می‌تواند پوست را عفونی کند. برخی از صابون‌ها و لوسیون‌های مرطوب‌کننده برای درمان خشکی پوست نوزادان مورد استفاده قرار می‌گیرند اما در صورتی که درمان‌های خانگی باعث بهبود علائم نشد و بدن کودک دچار کم‌آبی شده یا پوست او ترک خورد باید مراقبت‌های پزشکی و تخصصی انجام شود.

علل خشکی پوست

در برخی مواقع، پوست نوزادان در هنگام تولد خشک است. این عارضه در کودکانی که پس از 40 هفتگی متولد می‌شوند بیشتر دیده می‌شود و پس از گذشت چند روز نیز بهبود می‌یابد.

مهم‌ترین دلیل این که پوست نوزادان خشک می‌شود این است که آنها زمان زیادی را در هوای بسیار خشک، بسیار سرد یا بسیار گرم می‌گذرانند. این شرایط باعث می‌شود که پوست رطوبت خود را از دست دهد. آب نمک یا آب همراه با مواد شیمیایی مانند کلرین که در استخرها استفاده می‌شود نیز می‌توان منجر به خشک شدن پوست شود.

یکی دیگر از دلایل خشک شدن پوست، استحمام زیاد است. ما با این که دوست داریم نوزاد تازه متولد شده خود را حمام ببریم اما اگر این کار را بیش از اندازه انجام دهیم باعث می‌شود که چربی پوست کودک کاهش یابد.

علائم

خشکی پوست علاوه بر این که با کشیدن دست روی آن مشخص می‌شود، می‌تواند باعث پوسته‌پوسته شدن پوست نیز بشود. اگر متوجه شدید که بدن کودک می‌خارد، مراقب قسمت‌هایی از بدن که خراشیده می‌شود باشید.

درمان در مراحل اولیه بهترین روش است زیرا خشکی پوست می‌تواند باعث ترک‌خوردگی اپیدرم شود که بسیار دردناک است و ممکن است باعث بورز عفونت نیز شود.

آیا ممکن است خشکی پوست نشانه ابتلا به بیماری‌های دیگر باشد؟

اگر روی پوست کودک شما لکه‌های قرمز رنگی دیده می‌شود که می‌خارد ممکن است وی به اگزما مبتلا شده باشد که به آن درماتیت آتوپیک نیز گفته می‌شود. در برخی مواقع اگزما با مرطوب کردن منظم و دائمی پوست برطرف می‌شود، بنابراین نیازی به مراجعه فوری به پزشک نیست مگر این که علیرغم به کار بردن روش‌های درمان خانگی لکه‌ها بهبود نیافته و پوست کودک دچار خارش و ناراحتی باشد.

در موارد نادر ممکن است خشکی پوست نشانه ابتلا به یک بیماری ژنتیکی به نام ایکتیوز باشد. پوست افراد مبتلا به ایکتیوز پوسته‌پوسته شده و در برخی موارد ممکن است قرمز هم شود. در این بیماری، پوست کف دست و کف پاها ضخیم می‌شود. در صورتی که پزشک احتمال بدهد که کودک به ایکتیوز مبتلا شده است وی را برای معاینه و درمان به یک متخصص پوست ارجاع می‌دهد.

چگونه می‌توان لک‌های خشک روی پوست نوزاد را کاهش داد؟

کودک را کمتر حمام ببرید

آب، چربی طبیعی پوست را از بین می‌برد بنابراین یک روش برای درمان لکه‌های خشکی روی پوست صورت کودک این است که شستشوی صورت را به حداقل برسانیم. به جای آب داغ از آب گرم و پاک‌کننده‌های بدون بو و بدون صابون برای شستشوی صورت کودک استفاده کنید. اگر پوست کودک مستعد ابتلا به لکه‌های پوستی در قسمت‌های دیگر بدن نیز هست باید زمان حمام کودک را کاهش دهید. چند دقیقه استحمام کافی است.

بیشتر از مرطوب‌کننده‌ها استفاده کنید

بلافاصله پس از این که کودک را از حمام خارج کردید او را خشک کرده و روی لکه‌های خشکی مواد مرطوب‌کننده بمالید تا رطوبت در پوست او حفظ شود. دو نوع از بهترین مرطوب‌کننده‌ها که می‌توان برای درمان خشکی پوست کودک به کار برد عبارتند از وازلین و آلوئه‌ورا. وازلین باعث مرطوب شدن پوست شده و به آن آبرسانی می‌کند. پس از شستشو و خشک کردن ملایم صورت نوزاد، یک لایه نازک وازلین روی صورت او بمالید تا جذب پوست او شود و نتایج عالی آن را مشاهده کنید. ژل آلوئه‌ورا نیز یک مرطوب‌کننده و ماده ضدالتهابی است که باعث آبرسانی به پوست خشک نوزاد می‌شود. ژل را روی قسمت خشک‌شده پوست نوزاد مالیده تا به طور کامل روی پوست او را بپوشاند. این کار را دو مرتبه در روز یا به اندازه مورد نیاز انجام دهید.

نمک و کلرین باعث خشک شدن پوست کودک می‌شود

کلرین و نمک هر دو باعث خشک شدن پوست بدن کودک می‌شوند. پس از شنا کردن در استخر یا دریا، کودک را با آب معمولی بشورید و روی صورت او مرطوب‌کننده بمالید.

از دستگاه‌های مرطوب‌کننده (بخور) استفاده کنید

اگر هوای خانه شما خشک است از یک دستگاه بخور یا مرطوب‌کننده در اتاق کودک استفاده کنید.

رطوبت بدن کودک را حفظ کنید

پوست‌های خشک، رطوبت خود را از دست داده‌اند. به کودک مقادیر زیادی مایعات بدهید تا رطوبت بخار شده از روی پوست او جبران شود. (اگر کودک شما هنوز در سنین نوزادی است باید حداقل تا شش ماه به او از شیر مادر یا شیر خشک بدهید مکر این که پزشک چیز دیگری تجویز کرده باشد)

به یاد داشته باشید اگر پوست را به درستی مرطوب نکنید، نوشیدن مقادیر زیاد مایعات مؤثر واقع نخواهد شد. بدون استفاده از مرطوب‌کننده‌هایی که بتوانند آب را در پوست نگه دارند، آبرسانی به پوست نوزاد به درستی انجام نمی‌شود.

کودک خود را در برابر عوامل محیطی مصون نگه دارید

حتماً در هوای سرد به دست کودک خود را با دستکش بپوشانید تا دستان او از خشک‌شدگی ناشی از باد و سرما مصون بماند. مهم نیست که در چه فصلی از سال هستید؛ باید از پوست کودک در برابر آفتاب‌سوختگی و اثرات باد محافظت کنید.

از استفاده از مواد خشک‌کننده و تحریک‌کننده اجتناب کنید

پودر یا عطر روی پوست کودک نزنید و همچنین در استفاده از مواد شوینده و مواد خشک‌شویی بدون عطر نیز ملاحظه کنید. اگر پوست کودک شما حساس است، شما باید لباس‌های او را دو مرتبه بشورید تا همه باقیمانده‌های صابون‌ها و مواد شوینده از روی لباس به طور کامل پاک شوند. اگر پوست کودک شما به شدت حساس است، به او لباس‌های تنگ و خشن نپوشانید. از استفاده از هر گونه محرکی مانند لوسیون‌ها و مرطوب‌کننده حاوی الکل و لباس‌های بافته شده از مواد خشنی مانند پشم خودداری کنید. دمای اتاق کودک نباید بیش از 18 درجه سانتی‌گراد باشد زیرا در غیر این صورت ممکن است خشکی پوست او تشدید شود.

درمان به وسیله مراقبت از پوست کودک

پوست کودک باید با دقت و ملاحظه بسیار زیادی تحت درمان قرار گیرد تا درد و ناراحتی ناشی از لکه‌های خشکی روی پوست کاهش یابد. ناخن‌های کودک را همیشه کوتاه نگه دارید تا نتواند با آنها لکه‌های خشکی را بخراشد. یک حوله را با آب سرد مرطوب کنید و آن را روی پوست قرار دهید تا خارش پوست کاهش یابد.

چه موقع باید اقدامات پزشکی انجام شود؟

دفعه بعد که کودک را نزد پزشک می‌برید، از وی در مورد روش‌های درمان خشکی پوست سؤال کنید. اگر فکر می‌کنید که کودک شما علائم ابتلا به اگزما یا ایکتیوز را دارد به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر پوست کودک شما با انجام درمان‌های خانگی بهبود نیافت و علائمی از عفونت مانند تورم و تخلیه ترک‌های روی پوست را در وی مشاهده کردید به پزشک مراجعه کنید.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

یک باکتری بیماری زا بیشتر اوقات بی‌ضرر است، اما گاهی می‌تواند باعث بروز مشکلی به نام عفونت قارچی شود. عفونت قارچی کمی ناخوشایند به نظر می‌رسد، اما نگران نباشید یا احساس خجالت نکنید. بسیاری از کودکان به عفونت‌های قارچی مبتلا می‌شوند، اما این عفونت‌ها معمولاً آسان درمان می‌شوند زیرا قارچ به ندرت به زیر پوست گسترش می‌یابد.

علل

احتمال ابتلای کودک شما به بیماری عفونت قارچی پوست وجود دارد. این بیماری می‌تواند از طریق تماس با فرد آلوده یا حیوان خانگی به کودک شما انتقال یابد. قارچ همچنین می‌تواند از حوله‌ی آلوده، برس‌های مو، شانه، کلاه، و لباس‌های دیگر انتقال یابد. اگر کودک شما قادر به راه رفتن است، عفونت قارچی پوست می‌تواند از طریق راه رفتن با پای برهنه در یک اتاق رختکن آلوده یا استخر آلوده به او انتقال یابد.

متخصصان بر این باورند که گرایش ژنتیکی برای ابتلا به عفونت قارچی وجود دارد. به نظر می‌رسد عرق کردن بیش از حد در کودکان شانس ابتلا به بیماری را افزایش می‌دهد، زیرا بهترین شرایط رشد قارچ در آب و هوای مرطوب است.

علائم عفونت قارچی پوست

اگر کودک شما عفونت قارچی بر روی بدن خود دارد، یک یا تعداد بیشتری تکه‌های فلس مانند روی بدن قابل مشاهده است. این تکه‌های فلس مانند احتمالاً اندازه‌ی یک سکه هستند. از آن جا که این تکه‌ها همیشه به صورت گرد نیستند، با گذشت زمان اندازه‌ی آن‌ها نیم اینچ می‌شود و معمولاً یک حلقه‌ی فلس مانند را در اطراف یک مرکز صاف تشکیل می‌دهند. همان طورکه قارچ رشد می‌کند، حلقه بزرگتر می‌شود، اما معمولاً زمانی که قطر آن به حدود یک اینچ می‌رسد، رشد آن متوقف می‌شود.

راش می‌تواند خشک یا مرطوب باشد و می‌تواند تقریباً در هر نقطه از بدن ظاهر شود. هنگامی که قارچ روی پوست سر ایجاد می‌شود، راش معمولاً کمتر ظاهر حلقه مانند دارد. در عوض، ممکن است نواحی تکه‌ای فلس مانند یا نقاط طاس روی سر کودک شما مشاهده شود. همچنین شما می‌توانید ریشه‌های موی خردشده را در وسط نقاط طاسی ببینید. عفونت قارچی پوست سر (کچلی قارچی) به آسانی با بیماری‌ای بسیار شایع‌تر به نام کرادل کپ اشتباه گرفته می‌شود. بنابراین اگر مطمئن نیستید که کودک شما دچار چه مشکلی است از پزشک خود بخواهید تا کودک شما را معاینه کند. همچنین ممکن است  روی پوست سر کودک شما یک منطقه‌ی التهابی به نام کریون در پاسخ به قارچ گسترش یابد. کریون به صورت یک ناحیه‌ی مرطوب و متورم همراه  با پوسچول (برجستگی‌های کوچک جوش مانند) روی پوست سر ظاهر می‌شود. کریون پس از درمان عفونت قارچی پوست سر (کچلی قارچی) از بین می‌رود.

انواع عفونت‌های قارچی پوست

عفونت قارچی پوست به صورت تکه‌های قرمز رنگ و فلس مانند یا برجسته ظاهر می‌شود. بیماری عفونت قارچی پوست بسیار خارش‌دار و ناراحت کننده است. با گذشت زمان، این تکه‌ها ممکن است به صورت یک حلقه یا یکسری از حلقه‌ها با مرزهای برجسته، برآمده و فلس مانند (مرکز این حلقه‌ها اغلب روشن است) در آیند.  این الگوی حلقه‌ای موجب شده تا به بیماری عفونت قارچی پوست، نام رینگ ورم را نیز نسبت دهند، اما ممکن است این حلقه‌ها در هر فردی که آلوده شده، تشکیل نشود. انواع مختلفی از عفونت قارچی پوست وجود دارد که در ادامه توضیح داده شده‌اند:

عفونت قارچی پا

هنگامی که عفونت قارچی پوست، پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد، معمولاً بین انگشتان یک فرد به وجود می‌آید و تکه تکه به نظر می‌رسد. در واقع، راش‌هایی که  در نوع عفونت قارچی پا ایجاد می‌شوند و خارش‌دار هستند شاید اصلاً شبیه حلقه نبوده و به صورت تکه‌های قرمز رنگ و فلس مانند به نظر آیند.

عفونت قارچی پوست سر (کچلی قارچی)

عفونت قارچی پوست سر (کچلی قارچی) ممکن است به صورت یک زخم کوچک که پیش از تکه تکه شدن، فلس مانند شدن یا پوسته پوسته شدن شبیه یک جوش به نظر می‌رسد شروع شود. کچلی قارچی ممکن است موجب ریزش مو و یا خرد شدن ریشه‌های مو شود. همچنین ناحیه‌ای که عفونت در آن شکل گرفته می‌تواند متورم، حساس و قرمز شود.

عفونت قارچی ناخن

یماری عفونت قارچی ناخن ممکن است یک یا چند ناخن در دست یا پای کودک را درگیر کند. ناخن ممکن است ضخیم، سفید یا زرد و شکننده شود. ابتلا به بیماری عفونت قارچی ناخن قبل از بلوغ چندان معمول نیست.

تشخیص

پزشک احتمالاً با معاینه کردن پوست یا پوست سر کودک شما می‌تواند بیماری عفونت قارچی را تشخیص دهد. همچنین ممکن است پزشک با بررسی ناحیه‌ی درگیر در زیر نور خاص یا انجام یک خراش بدون ایجاد درد از پوست کودک نمونه گیری کرده و آن را در زیر میکروسکوپ جهت تشخیص بیماری بررسی کند.

درمان عفونت‌های قارچی پوست

با مشاهده‌ی هر گونه عفونت قارچی غیر معمول در روی پوست کودکتان، بهتر است با پزشک مشاوره کنید. در صورت وجود عفونت قارچی پوست در بدن کودک، پزشک احتمالاً یک کرم ضد قارچ بدون احتیاج به نسخه برای او تجویز خواهد کرد. از این کرم باید دو بار در روز استفاده شود به گونه‌ای که مساحتی حدود یک اینچ بیشتر از سطح راش با کرم ضد قارچ پوشش داده شود. معمولاً درمان عفونت قارچی پوست سه تاچهار هفته طول می‌کشد، و تا مدت یک هفته پس از آن تا زمانی که عفونت قارچی از بین برود باید همچنان به استفاده از کرم ادامه دهید. برخی از کودکان به کرم‌های ضد قارچ حساسیت دارند، بنابراین در ابتدا تنها مقدار کمی از کرم را استفاده کرده تا واکنش پوست کودک را ببینید. چنان چه در کودک شما نوع متفاوتی از راش در واکنش به کرم ضد قارچ ایجاد شد، برای داروی جایگزین با پزشک خود مشورت کنید. دست‌های خود را پس از استفاده از کرم ضد قارچ به خوبی شستشو دهید.

اگر کودک شما مبتلا به یک مورد سرسخت عفونت قارچی پوست است، پزشک ممکن است چیزی قوی‌تر از کرم ضد قارچ تجویز کند. در برخی موارد نادر، تجویز یک داروی خوراکی نیز ضروری است. درمان بیماری عفونت قارچی پوست سر (کچلی قارچی) سخت‌تر است و دوره‌ی درمانی آن بیشتر طول می‌کشد. جهت درمان عفونت قارچی پوست سر (کچلی قارچی) پزشک شما یک داروی ضد قارچ خوراکی به همراه یک شامپوی دارویی نیز تجویز خواهد کرد. درمان بیماری حداقل شش تا هشت هفته طول خواهد کشید. هنگامی که درمان را شروع می‌کنید، از شستن کامل ملافه و لباس کودک خود اطمینان حاصل کنید تا دوباره به بیماری عفونت قارچی پوست مبتلا نشود.

مراقبت‌های پس از درمان

محافظت کامل از کودک در برابر عفونت قارچی پوست سخت است، اما می‌توانید برای به حداقل رساندن احتمال ایجاد بیماری برخی مراقبت‌ها را انجام دهید از جمله:

• کمک به جلوگیری از تعریق بیش از حد (برای مثال لباس بیش از حد لازم را به کودک نپوشانید).
• هنگام راه رفتن کودک در فضای رختکن یا محوطه‌ی استخر صندل پای او کنید.
• اجازه ندهید تا دیگران (مانند خواهر و برادر) از حوله، برس‌های مو، بالش، لباس یا وسایل مشابه کودکبه طور اشتراکی استفاده کنند.
• حیوانات خانگی را بررسی کنید تا مطمئن شوید که آن‌ها علائمی مانند  تکه‌های بی مو یا فلس مانند را روی پوست خود نداشته باشند. اگر این علائم را مشاهده کردید، حیوان را جهت درمان نزد دکتر دامپزشک ببرید. (در واقع، حتی اگر حیوان خانگی علائم را نشان نمی‌دهد، اما کودک شما به طور مداوم آلوده می‌شود، بهتر است حیوان را جهت معاینه نزد دامپزشک ببرید.)
• اگر سایر اعضای خانواده علائم ابتلا به عفونت قارچی پوست را نشان دادند، بلافاصله درمان را شروع کنید.
• بررسی کنید که مکان‌های عمومی  مانند رختکن در مهد کودک تمیز نگهداشته می‌شوند.

کودک شما با خاراندن پوست خود توسط ناخن می‌تواند عفونت باکتریایی را به سایر نقاط بدن گسترش دهد، بنابراین، کوتاه نگه داشتن ناخن‌های کودک و تحت نظر داشتن او از نزدیک ایده‌ی خوبی برای پیشگیری است. اگر متوجه شدید که او در حال خاراندن بدن خود است، می‌توانید در هنگام خواب به او دستکش یا جوراب بپوشانید. چنانچه پس از گذشت یک هفته از درمان عفونت قارچی تغییری در آن مشاهده نمی‌شود، با پزشک تماس بگیرید.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

روزئولا اینفانتوم یا سرخ جوش نوع ویروسی خفیف و شایعی از گروه بیماری‌های هرپسی است که باعث تب و راش پوستی در نوزادان و خردسالان می‌شود. روزئولا دیگر عفونت‌های هرپسی مانند تبخال، آبله مرغان یا زونا را به دنبال ندارد. کودک دچار سرخ‌جوش تا چند روز کسالت دارد یا علائم او آن‌قدر ضعیف است که عفونت مشخص نمی‌شود.

روزئولا یا بیماری گل سرخ عموماً در کودکان 6 ماهه تا 2 ساله مشاهده می‌شود. 95 درصد کودکان تا سن دو سالگی دچار عفونت روزئولا می‌شوند. این بیماری معمولاً 3 تا 5 روز طول می‌کشد و به هیچ درمان خاصی نیاز ندارد. استراحت مطلق، مصرف مایعات و داروهای تب‌بر درمان متداولی است که برای روزئولا پیشنهاد می‌شود.

علل

دو ویروس شایع و مرتبط به هم، یعنی ویروس هرپس انسانی (HHV) نوع 6 و نوع 7 عامل ابتلا به روزئولا هستند. این ویروس‌ها از همان خانواده ویروس‌های هرپس سیمپلکس یا تبخال (HSV) هستند، اما این دو نوع باعث تبخال و عفونت‌های ناحیه تناسلی نمی‌شوند.

عامل‌های خطر

نوزادان بزرگتر بیشتر در معرض ابتلا به  روزئولا هستند، چون هنوز بدنشان فرصت لازم پیدا نکرده است تا برای مقابله با ویروس‌های بی‌شمار پادتن (آنتی بادی) تولید کند. نوزادان در رحم مادر پادتن را از مادرشان دریافت می‌کنند و این پادتن از آنها در برابر ابتلا به عفونت‌هایی مانند روزئولا محافظت می‌کند. اما این ایمنی به مرور زمان کاهش می‌یابد. بیماری گل سرخ در بازه سنی 6 تا 15 بالاترین شیوع را دارد.

نشانه‌ها و علائم

 

تب

روزئولا معمولاً با تب بالا و ناگهانی، غالباً بیشتر از 39.4 درجه سانتیگراد، شروع می‌شود. گلو درد خفیف، آبریزش بینی یا سرفه نیز همراه با تب یا پس از آن در برخی کودکان مشاهده می‌شود. گاهی علاوه بر تب غدد لنفاوی گردن کودک نیز ورم می‌کند. تب سه تا پنج روز ادامه دارد و در این مدت کودک بی‌قرار و عصبی است و کمتر از معمول غذا می‌خورد.

تب بالا غالباً ناگهان پایین می‌آید و همزمان با قطع شدن تب راش پوستی برآمده یا صاف صورتی متمایل به قرمزی روی بالاتنه ایجاد می‌شود. این تب سریع بالا رونده حمله تشنج ناشی از تب را در حدود 10 تا 15 درصد از خردسالان دچار روزئولا به دنبال دارد. نشانه‌های تشنج ناشی از تب عبارت است از:

• بیهوش شدن
• تکان خوردن یا لرزیدن بازوها، پاها یا صورت به مدت 2 تا 3 دقیقه
• از دست دادن کنترل مثانه یا روده

راش

معمولاً، اما نه همیشه پس از پایین آمدن تب راش پوستی شروع می‌شود. راش از تعداد زیادی لکه‌ یا نقطه صورتی رنگ کوچکی تشکیل می‌شود که معمولاً صاف و گاهی برآمده هستند و حلقه سفید رنگی دور بعضی از آنها دیده می‌شود. راش به طور معمول از روی قفسه سینه، پشت بدن و شکم شروع می‌شود، سپس در گردن و دست‌ها نیز پخش می‌شود و ممکن است به پاها و صورت نیز برسد. راش بدون خارش و بدون درد از چند ساعت تا چند روز استمرار دارد و پس از آن محو می‌شود. دیگر نشانه‌ها و علائم روزئولا عبارت است از:

• عصبی و بی‌قرار بودن نوزادان و کودکان
• اسهال خفیف
• کاهش اشتها
• متورم شدن پلک‌ها

زمان مراجعه به پزشک

در شرایط زیر به متخصص اطفال مراجعه کنید:

• تب بالای 39.4 سانتی‌گراد
• چنانچه بیماری گل سرخ و تب کودک بیش از 7 روز طول کشیده است.
• بهبود نیافتن راش پس از سه روز

مسری بودن

روزئولا یک بیماری مسری است. هنگام صحبت کردن، عطسه زدن یا سرفه کردن کودک قطرات بسیار ریزی در هوا پخش می‌شود که ممکن است اطرافیان آنها را تنفس کنند. همچنین این قطرات روی سطوح می‌نشیند و اگر کودکان آن سطوح را لمس کنند و سپس به بینی یا دهان‌شان دست ببرند، این عفونت وارد بدنشان می‌شود. بیماری سرخ جوش در مرحله تب واگیردار است، اما تا زمان شروع نشدن راش پوستی پخش نمی‌شود.

عوارض

کودکان مبتلا به بیماری گل سرخ گاهی تشنجی را تجربه می‌کنند که نتیجه بالا رفتن سریع دمای بدن است. روزئولا به ندرت عوارض جدی به دنبال دارد. اکثر بزرگسالان و کودکانی که تنها مشکلشان روزئولا است، به سرعت و به طور کامل بهبود می‌یابند.

تشخیص

تشخیص روزئولا دشوار است، چون علائم و نشانه‌های اولیه‌ی آن شبیه به دیگر بیماری‌های شایع دوران کودکی است. اگر فرزندتان تب دارد و مطمئن‌ هستید کودک به سرماخوردگی، عفونت گوش، گلو درد چرکی یا دیگر عارضه‌های شایع مبتلا نیست، متخصص اطفال منتظر می‌ماند تا ببیند که آیا راش پوستی مشخصه‌ی روزئولا بروز می‌یابد یا خیر. متخصص اطفال روش پایین آوردن تب در خانه را به شما توضیح می‌دهد و از شما می‌خواهد که بروز راش پوستی را تحت نظر داشته باشید. متخصص اطفال روزئولا را با توجه به راش علامت سرخ جوش تشخیص می‌دهد، گاهی نیز آزمایش خون برای بررسی وجود پادتن‌های روزئولا انجام می‌شود.

درمان

دارو

اکثر کودکان یک هفته پس از شروع تب به طور کامل بهبود می‌یابند. پس از هماهنگی با پزشک می‌توانید داروهای تب‌بری مانند استامینوفن (تایلنول و اقلام مشابه) یا ایبوپروفن (ادویل، مورتین و اقلام مشابه) را بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید و به کودک بدهید.

در دادن آسپرین به کودکان و نوجوانان احتیاط کنید. اگرچه مصرف آسپرین برای کودکان بزرگتر از 3 سال منعی ندارد، اما کودکان و نوجوانان در دوران نقاهت آبله مرغان یا آنفلوآنزا نباید آسپرین مصرف کنند؛ چون آسپرین باعث بروز سندرم ری می‌شود. سندرم ری عارضه‌ای مرگبار و کشنده‌ برای چنین کودکانی است.

هیچ درمان مشخصی برای روزئولا وجود ندارد، اگرچه برخی پزشکان داروی ضدویروسی گانسیکلوویر (Cytovene) را برای درمان عفونت افراد با سیستم ایمنی ضعیف تجویز می‌کنند. آنتی بیوتیک برای درمان بیماری‌های ویروسی مانند روزئولا موثر نیست.

درمان خانگی

برای این که تب باعث بی‌آبی بدن کودک نشود، کودک را تشویق به نوشیدن مایعات شفافی مانند آب یخ و محلول‌های الکترولیت مخصوص کودکان بکنید. شیر خشک و شیر سینه نیز از کاهش آب بدن کودک جلوگیری می‌کند.

مدت زمان بیماری

تب روزئولا 3 تا 7 روز ادامه دارد و پس از آن راش پوستی شروع می‌شود که از چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد.

پیشگیری

چون هیچ واکسنی برای پیشگیری از روزئولا وجود ندارد، بهترین روش برای پیشگیری از سرایت آن دور نگهداشتن کودک از بیمار مبتلا به روزئولا است. اگر فرزندتان دچار بیماری گل سرخ شده است، او را تا زمان پایین آمدن تب در خانه و دور از بقیه کودکان نگه‌دارید.

آنتی بادی روزئولا تا زمان مدرسه رفتن در بدن اکثر کودکان تولید می‌شود و آنها را در برابر عفونت ثانویه ایمن می‌کند. با این حال چنانچه یکی از اعضاء خانواده دچار این بیماری ویروسی شد، از بقیه بخواهید مرتب دست‌هایشان را بشویند تا از سرایت این ویروس به افرادی که در برابر بیماری مقاوم نیستند، جلوگیری شود.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

زرد زخم نوعی عفونت پوستی باکتریایی است که به صورت آسیب و ضایعه‌های پوستی مانند نیش حشرات، بریدگی یا خراشیدگی پوست بروز می‌یابد. این بیماری گاهی نتیجه تحریک ناشی از آبریزش بینی است. زرد زخم عفونت پوستی بسیار شایعی در میان کودکان، به ویژه در سنین پیش دبستانی و دبستان است. این بیماری باعث تاول زدن یا زخم شدن صورت، گردن، دست و ناحیه پوشک می‌شود.

عفونت از یک ناحیه به دیگر بخش‌های بدن سرایت می‌کند. بیماری در اثر تماس مستقیم به دیگران نیز منتقل می‌شود یا از طریق لمس کردن سطوح آلوده نیز سرایت می‌یابد. زرد زخم منحصر به ناحیه یا زمان خاصی نیست؛ با این حال زرد زخم در آب و هوای گرم یعنی در زمانی بالاترین شیوع را دارد که با بازی کردن در محیط باز احتمال زخم‌ شدن و خراشیدگی پوست کودک بالا باشد.

علت‌ها و دلایل

عامل زرد زخم باکتری‌هایی است که از راه بریدگی، زخم باز، نیش حشره یا ترک پوست وارد بدن می‌شود. از آنجایی که استافیلوکوکوس اورئوس معمولاً باعث ابتلا به زرد زخم می‌شود، این بیماری عفونت استاف نیز نامیده می‌شود. زرد زخم گاهی ناشی از استرپتوکوک پیوژنز است که در این حالت عفونت استرپ نامیده می‌شود.

احتمال بروز عفونت زرد زخم در شرایط زیر افزایش می‌یابد:

• خشک یا پوسته پوسته شدن پوست
• اگزما
• نیش حشرات
• سوختگی، خراش، ریش ریش شدن پوست، بریدگی یا ساییده شدن پوست
• دیگر عفونت‌های پوستی
• گزش حشرات یا عنکبوت
• خاراندن زخم یاراش پوستی نیز یکی از علل شایع زردزخم است.

نشانه‌ها و علائم

زرد زخم گونه‌های متفاوتی دارد که هر یک علائم خاص خود را دارد، با این حال زرد زخم معمولاً به صورت گروهی از تاول‌های قرمز رنگ کوچک دیده می‌شود که ترشح دارد، می‌ترکد و پخش می‌شود. برحسب آن که چه نوع باکتری عامل بیماری باشد، تاول بزرگتر و نرم‌تر می‌شود. پوست اطراف تاول نیز قرمز می‌شود. همچنین غدد لنفاوی نوزاد در ناحیه‌های عفونت متورم می‌شود.

تاول عموماً اطراف بینی و دهان دیده می‌شود، هرچند گاهی روی بازو، پا یا دیگر بخش‌های بدن کودک نیز مشاهده می‌شود. عموماً چندین لکه‌ در کنار هم دیده می‌شود. زخم پس از خشک شدن ترشحات رویه زرد مایل به قهوه‌ای رنگی می‌بندد یا پوسته پوسته و شبیه به شکر قهوه‌ای یا عسل می‌شود.

انواع زرد زخم

زرد زخم به دو نوع تاولی و غیرتاولی (پوسته پوسته شونده) تقسیم‌بندی می‌شود.

زرد زخم غیرتاولی

زرد زخم غیرتاولی یا پوسته پوسته شونده بیماری شایعی است و به صورت تاول‌های بسیار کوچکی دیده می‌شود که در نهایت می‌ترکد و لکه‌های قرمزی را روی پوست به جا می‌گذارد که ترشح دارد. رویه خرمایی یا زرد مایل به قهوه‌ای رنگی روی زخم را می‌پوشاند و در این حالت به نظر می‌رسد که عسل یا شکر قهوه‌ای روی زخم را پوشانده است.

زرد زخم تاولی

این نوع زرد زخم تاول‎های مملو از مایع بزرگی را ایجاد می‌کند که  ابتدا شفاف و پس از آن کدر رنگ است. این تاول‌ها مدت بیشتری بدون ترکیدن روی پوست باقی می‌ماند.

آیا زرد زخم مسری است؟

زرد زخم مسری است و از بیمار به دیگران منتقل می‌شود. عامل این بیماری یکی از دو باکتری استافیلوکوک اورئوس یا استرپتوکوک پیوژنز است. استرپتوکوک پیوژنز گاهی استرپتوکوک گروه آ نامیده می‌شود که عامل گلو درد استرپتوکوکی نیز هست. استافیلوکوک اورئوس مقاوم به متی‌سیلین (MRSA) نیز یکی از علل مهم زرد زخم است.

زرد زخم در اثر تماس با پوست عفونی یا اشیائی، مانند لباس، حوله و ملحفه، که با پوست عفونی در تماس بوده است، منتقل می‌شود. زرد زخم گاهی همراه با خارش است، به همین دلیل چنانچه کودک زخم را بخاراند و سپس بخش دیگری از بدن را لمس کند، عفونت پخش می‌شود.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده نشانه‌های زردزخم در فرزندتان، به ویژه اگر نزدیکان یا هم‌کلاسی‌هایش دچار عفونت باشند، حتماً به متخصص اطفال مراجعه کنید. اگر فرزندتان تحت درمان زرد زخم قرار دارد، مراقب زخم‌هایش باشید و اگر زخم تا سه روز پس از درمان التیام نیافت یا فرزندتان تب کرد، حتماً به متخصص اطفال مراجعه کنید. اگر اطراف راش قرمز، گرم یا حساس به لمس شد، فوراً با پزشک تماس بگیرید.

تشخیص

متخصص اطفال زرد زخم را در اکثر موارد با توجه به ظاهر راش پوستی تشخیص می‌دهد. گاهی اوقات لازم است که نمونه‌ای از مایع تاول به آزمایشگاه فرستاده شود.

درمان زرد زخم

دارو

اگر عفونت بسیار خفیف باشد، متخصص اطفال توصیه می‌کند که صرفاً زخم را تمیز نگه دارید و منتظر بمانید تا بیماری برطرف شود. البته احتمال این که کودک برای مقابله با عفونت به آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد، بیشتر است. دوره درمان دارو باید کامل شود تا عفونت عود نکند. متخصص اطفال به جای آنتی‌بیوتیک خوراکی کرم آنتی بیوتیک را برای از بین بردن راش تجویز می‌کند. آنتی بیوتیک در شرایط زیر تجویز می‌شود:

• زمانی که زردزخم فقط ناحیه کوچکی از پوست را درگیر کرده باشد، به ویژه اگر بیماری از نوع غیرتاولی باشد، پماد آنتی‌بیوتیک تجویز می‌شود.
• اگر عفونت به بخش‌های دیگر بدن سرایت کرده باشد یا پماد تاثیرگذار نباشد، متخصص اطفال شربت یا قرص آنتی بیوتیک را برای یک دوره 7 تا 10 روزه تجویز می‌کند.

التیام یافتن زخم چند روز پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک شروع می‌شود. دقت کنید که دارو باید طبق دستور پزشک مصرف شود. در غیر این صورت عفونت پوستی عمیق‌تر و جدی‌تری ایجاد می‌شود.

پاک کردن زخم

چه متخصص اطفال آنتی بیوتیک تجویز کند، چه مصرف آنتی بیوتیک لازم نباشد، پوست عفونی را باید تمیز نگه داشت. رویه زخم را دو بار در روز به آرامی با صابون و آب گرم بشویید، سپس آن را با ضربه‌های ملایم حوله خشک کنید. هر بار از یک حوله تمیز استفاده کنید و اجازه ندهید دیگران پس از خشک کردن زخم از آن استفاده کنند. به جای حوله می‌توانید از دستمال توالت استفاده کنید و آن را دور بیاندازید.

پزشک یا پرستار برای جلوگیری از سرایت کردن زردزخم به دیگر نقاط بدن توصیه می‌کند که ناحیه‌های عفونی را با گاز پانسمان بپوشانید و آن را چسب بزنید یا از باند کشی شل استفاده کنید. ناخن‌های کودک را کوتاه و تمیز نگه دارید تا مانع از خاراندن زخم و عفونت پس از آن شوید.

پیشگیری

تمیز نگه داشتن پوست از ابتلا به زرد زخم جلوگیری می‌کند. کودکان باید دست‌ها را مرتب به خوبی بشویند و به طور مرتب حمام بروند یا دوش بگیرند. مراقب آسیب‌های پوستی (بریدگی‌، زخم‌، خراش‌، نیش و ...)، ناحیه‌های اگزما و راش‌هایی مانند پیچک سمی باشید. ناحیه‌های آسیب‌دیده پوست را تمیز و پوشیده نگه دارید.

ناخن‌های کودک مبتلا به زردزخم را کوتاه کنید و زخم‌ها را با چسب و گاز پانسمان بپوشانید. برای جلوگیری از سرایت کردن زرد زخم به دیگر اعضاء خانواده مطمئن شوید که بقیه از لباس، ملحفه، ریش تراش، صابون و حوله خودشان استفاده می‌کنند. کلیه وسایل شخصی و لباس‌های بیمار را جدا کنید و آنها را با آب داغ بشویید. سطوح آشپزخانه و وسایل خانه را تمیز کنید.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

گلو درد استرپتوکوکی نوعی عفونت گلو است که عامل آن باکتری به نام استرپتوکوک گروه A  است. باکتری استرپتوکوک گونه‌های بسیاری دارد، اما این نوع خاص باعث گلو درد چرکی در کودکان می‌شود. گلو درد استرپتوکوکی شایع‌ترین نوع عفونت باکتریایی گلو است و عموماً در کودکان 5 تا 15 سال دیده می‌شود. چرک گلو در میان کودکان کوچک‌تر و پیش دبستانی شیوع چندانی ندارد.

سرایت گلودرد چرکی

گلو درد استرپتوکوکی محدود به سن خاصی نیست، اما در میان کودکان دبستانی و نوجوانان شیوع بالاتری دارد. این عفونت‌ها عموماً در سال‌های مدرسه یعنی زمانی بروز می‌یابد که کودکان و نوجوانان در گروه‌های بزرگ با هم تماس نزدیک دارند.

باکتری عامل گلودرد چرکی، یعنی باکتری استرپتوکوک گروه A  معمولاً در گلو  و بینی وجود دارد، بنابراین حرکت‌های معمولی مانند عطسه، سرفه یا دست دادن عفونت را به راحتی از فردی به فرد دیگر انتقال می‌دهد. فرد بیماری که عفونت گلویش درمان نشده است، عفونت را به احتمال زیاد در زمان شدید بودن علائم انتقال می‌دهد، هر چند احتمال سرایت بیماری تا سه هفته پس از شدت گرفتن علائم نیز وجود دارد. به همین دلیل است که باید اهمیت شستن دست را به فرزندان خود بیاموزید، چون رعایت بهداشت احتمال ابتلا به بیماری‌های مسری مانند گلو درد استرپتوکوکی را کاهش می‌دهد.

علائم

گاهی تشخیص دادن گلو درد استرپتوکوکی از دیگر عفونت‌های گلو دشوار است. علت اکثر گلو دردها عفونت ویروسی است و گلو درد ویروسی به آنتی بیوتیک واکنش نشان نمی‌دهد. فقط متخصص اطفال می‌تواند ابتلا به گلو درد استرپتوکوکی را با قطعیت تشخیص دهد. علائم زیر در کودکان مبتلا به گلو درد چرکی مشاهده می‌شود:

• گلو درد
• دشواری در بلع
• گلو و لوزه‌های متورم و قرمز
• لکه‌های سفید روی لوزه و گلو
• زبان توت فرنگی: ملتهب و قرمز شدن جوانه‌های چشایی
• متورم و حساس شدن غدد لنفاوی گردن
• سر درد
• تب و لرز
• بی‌اشتهایی و حالت تهوع
• دل درد
• راش پوستی
• درد عضلانی
• سفتی و گرفتگی مفصل
• گرفتگی بینی
• گردن درد

علائم دو تا پنج روز پس از قرار گرفتن در معرض بیماری شروع می‌شود، این مدت کوتاه‌تر از دوران کمون اکثر میکروب‌ها است. گلودرد چرکی غالباً یک شروع بسیار ناگهانی دارد و تب معمولاً نخستین علامت است.

عوارض درمان نکردن گلودرد استرپتوکوکی در کودکان

چنانچه عفونت گلوی کودکان درمان نشود، عوارض زیر بروز می‌یابد.

آبسه

عفونت گلو به ندرت در بافت‌های اطراف گردن نیز پخش می‌شود و ورم عفونی بزرگی را در گردن ایجاد می‌کند که آبسه پری‌تونسیلار نامیده می‌شود. در این حالت توده بزرگی کنار گردن دیده می‌شود و کودک به سختی می‌تواند عمل بلع یا حتی تنفس را انجام دهد.

تب روماتیسمی

باکتری استرپتوکوک به ندرت وارد جریان خون می‌شود و به قلب می‌رسد. باکتری راه یافته به قلب به یکی از دریچه‌های قلب می‌چسبد و باعث تب روماتیسمی می‌شود. باکتری توده عفونی کوچکی را روی دریچه ایجاد می‌کند که عملکرد قلب را مختل می‌سازد.

گلومرولونفریت

گلومرولونفریت نوعی التهاب کلیه است که عفونت استرپتوکوکی واقعی کلیه نیست و زمانی بروز می‌یابد که سیستم ایمنی آنتی بادی‌هایی را برای حمله به باکتری استرپتوکوک تولید می‌کند، اما پادتن به اشتباه به کلیه‌ها نیز حمله می‌کند و در نتیجه کلیه‌ها موقتاً از کار می‌افتد. وجود خون در ادرار، ادرار قرمز رنگ یا به رنگ کولا، نشانه‌ای از التهاب کلیه است و بیمار باید برای درمان بستری شود.

مخملک

تب اسکارلت یا مخملک در اصل از عوارض عفونت گلو در کودکان نیست و صرفاً نوعی واکنش آلرژیک به باکتری است که راش پوستی قرمز، جوش‌دار و زبری را در سراسر بدن ایجاد می‌کند. مخملک خطرناک‌تر از چرک گلو نیست، هر چند باعث کسالت و بدحالی بیشتر کودک می‌شود. به جز آنتی بیوتیک‌های مخصوص درمان عفونت هیچ درمان دیگری برای این راش پوستی وجود ندارد.

تشخیص

اگر فرزندتان از گلو درد و دیگر علائم گلو درد استرپتوکوکی رنج می‌برد، به متخصص اطفال مراجعه کنید. متخصص اطفال آزمایش ابتلا به گلو درد چرکی را به سرعت در مطب انجام می‌دهد، برای این کار نمونه‌ای از مایع پشت گلو را با سواپ پنبه‌ای خارج می‌کند. این آزمایش فقط 5 دقیقه طول می‌کشد.

اگر نتیجه آزمایش مثبت باشد، کودک دچار عفونت گلو است. اما اگر نتیجه آزمایش منفی باشد، متخصص نمونه را برای کشت گلو به آزمایشگاه می‌فرستد. نتیجه آزمایش معمولاً پس از چند روز آماده می‌شود.

درمان عفونت گلو

آنتی بیوتیک

متخصص احتمالاً آنتی بیوتیک خوراکی برای کودک دچار گلو درد استرپتوکوکی تجویز می‌کند. اگر آنتی بیوتیک ظرف 48 ساعت پس از شروع بیماری مصرف شود، دارو مدت و شدت علائم، احتمال بروز عوارض و سرایت کردن بیماری به دیگران را کاهش می‌دهد. حال بیمار یک تا دو روز پس از شروع مصرف دارو رو به بهبود می‌گذارد. اما اگر تا دو روز پس از شروع مصرف آنتی بیوتیک بهبودی حاصل نشد، باید با پزشک تماس گرفت.

چنانچه کودک پس از مصرف آنتی بیوتیک بهتر شود و تب نداشته باشد، یا دیگر مشکل گرفتگی بینی نداشته باشد، غالباً می‌توان او را به مدرسه فرستاد. این زمان معمولاً 24 ساعت پس از آغاز درمان است. درهر حال باید دوره درمان را کامل کرد. قطع زودهنگام مصرف دارو منجر به عود کردن بیماری و بروز عوارضی جدی مانند تب روماتیسمی یا التهاب کلیه می‌شود.

حتی اگر کودک بهتر شود، باز هم باید آنتی بیوتیک را طبق دستور پزشک مصرف کند. در غیر این صورت باکتری‌ها در گلو باقی می‌ماند و علائم عود می‌کند. اتمام دوره درمان دارویی بهترین روش برای پیشگیری از بروز عوارض ناشی از عفونت استرپتوکوکی است.

تسکین علائم

با مصرف مسکن‌های غیرتجویزی مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توان گلو درد را تسکین داد و تب را پایین آورد.

هنگام دادن آسپرین به کودکان یا نوجوانان مراقب باشید. اگر چه مصرف آسپرین برای کودکان کوچکتر از سه سال منعی ندارد، اما کودک در دوران نقاهت آبله مرغان یا آنفولانزا نباید آسپرین مصرف کند، چون آسپرین منجر به بروز عوارض سندرم ری می‌شود؛ سندرم ری بیماری جدی است که ممکن است به مرگ کودک بیانجامد.

مراقبت از کودک بیمار

روش‌های ساده‌ای برای کمک به کودک بیمار وجود دارد. مایعات فراوانی مانند آب به فرزندتان بدهید تا از بی‌آبی بدن کودک جلوگیری کنید. اهمیت مصرف مایعات در صورت تب داشتن کودک مضاعف می‌شود. به کودک آب پرتقال، آب گریپ فروت، لیموناد یا دیگر نوشیدنی‌های اسیدی ندهید، چون این مایعات گلو درد را تحریک می‌کند. مایعات گرم مانند سوپ، چای شیرین مفید است و گلو درد را تسکین می‌دهد. متخصص اطفال زمان بازگشت کودک به مدرسه و ازسرگیری مجدد فعالیت‌های روزمره را تعیین می‌کند.

پیشگیری

رعایت بهداشت برای پیشگیری از عفونت گلو در کودکان حیاتی است. شستن دست، به ویژه در زمان شیوع گلو درد چرکی در مدرسه بسیار مهم است. به فرزند خود یاد بدهید تا موقع عطسه یا سرفه جلو دهان را بگیرد و پس از آن دست‌ها را بشوید. اگر فرزندتان گلو درد چرکی دارد، وسایل شخصی، ظروف غذاخوری و مسواک او را از بقیه جدا کنید.

اگر فرزندانتان مرتب دچار گلو درد استرپتوکوکی می‌شوند، احتمالاً یکی از آنان ناقل گلو درد چرکی است. باکتری استرپتوکوک در گلوی ناقل بیمار جای گرفته است، اما باعث بروز علائم نمی‌شود. ناقل بیماری گلو درد را به دیگران سرایت می‌دهد. درمان ناقل گلو درد چرکی با آنتی بیوتیک باکتری را از گلوی بیمار پاک می‌کند و چرخه عفونت مجدد را از بین می‌برد. گاهی اوقات لازم است لوزه‌های کودکانی که هر سال دچار عفونت استرپتوکوکی می‌شوند، درآورده شود.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند 

حساسیت غذایی زمانی اتفاق می‌افتد که کودک به پروتئین‌های بدون ضرر موجود در غذاها واکنش نشان می‌دهد. معمولاً این واکنش مدت کوتاهی پس از غذا خوردن رخ می‌دهد. واکنش به حساسیت‌های غذایی در هر فردی متفاوت بوده و ممکن است طیفی از واکنش‌ها از خفیف تا شدید را در برگیرد. دانستن واکنش‌های آلرژیک به شما کمک می‌کند تا از کودک خود در زمان بروز این واکنش‌ها مراقبت کنید.

حساسیت غذایی چیست؟

مصرف برخی غذاها ممکن است باعث بروز واکنش‌های آلرژیک در کودک مبتلا به حساسیت‌های غذایی شود. در نتیجه، سیستم ایمنی بدن (که علیه عفونت‌ها و بیماری‌ها می‌جنگد) برای جنگ علیه آلرژن‌های غذایی، آنتی‌بادی تولید می‌کند. آلرژن ماده‌ای در غذا است که باعث ایجاد آلرژی می‌شود. در صورت لمس گردن یا خوردن غذایی حساسیت‌زا یا استنشاق برخی ذرات، بدن مواد شیمیایی نظیر هیستامین ترشح می‌کند تا از خود محافظت کند. این مواد شیمیایی علائم آلرژیک که بر سیستم تنفسی، سیستم گوارش، پوست یا سیستم قلبی عروقی تأثیر می‌گذارد را تحریک می‌کند.

مواد غذایی حساسیت‌زا

کودک ممکن است نسبت به هر نوع غذایی حساسیت داشته باشد اما این 8 آلرژن باعث بروز 90 درصد واکنش‌های آلرژیک در کودکان می‌شوند:

• شیر
• تخم‌مرغ
• بادام زمینی
• سویا
• گندم
• سه مغز (مانند گردو و بادام)
• ماهی
• صدف‌ها (مانند میگو)

به طور کلی بیشتر کودکان مبتلا به آلرژی‌های غذایی باید از مصرف این مواد غذایی پرهیز کنند. حدود 80 درصد از کودکانی که نسبت به شیر حساسیت دارند معمولاً بهبود می‌یابند. حدود دوسوم حساسیت‌ها به نخم مرغ و حدود 80 رصد از حساسیت‌های به گندم یا سویا نیز تا سن 5 سالگی برطرف می‌شوند. حساسیت‌های دیگر غذایی سخت‌تر برطرف می‌شوند. فقط حدود 20 درصد ای افراد مبتلا به حساسیت به بادام زمینی و حدود 10 درصد افراد مبتلا به حساسیت به سه مغز بهبود می‌یابند. حساسیت به ماهی و میگو معمولاً در طول عمر فرد ایجاد شده و به ندرت بهبود می‌یابند.

واکنش به حساسیت‌های غذایی

واکنش‌های حساسیت غذایی در هر فرد متفاوت از دیگران است. این واکنش‌ها در برخی افراد خفیف بوده و به یک قسمت از بدن محدود می‌شود و ممکن است به شکل ایجاد کهیر روی پوست باشد. در برخی افراد این واکنش‌ها شدیدتر بوده و قسمت‌های بیشتری از بدن را در برمی‌گیرد. این واکنش‌ها چند دقیقه تا چند ساعت پس از تماس با این مواد غذایی ایجاد می‌شوند. واکنش به حساسیت‌های غذایی ممکن است هر یک چهار بخش از بدن که در زیر به آنها اشاره شده است را تحت تأثیر قرار دهد:

• پوست: برآمدگی‌های خارشی (کهیر)، اگزما، قرمزی و التهاب صورت یا اندام‌های دیگر، خارش و التهاب لب‌ها، زبان یا دهان (واکنش‌های پوستی شایع‌ترین واکنش‌ها نسبت به حساسیت‌های غذایی هستند).
• دستگاه گوارش: دل درد، حالت تهوع و استفراغ یا اسهال
• دستگاه تنفسی: آبریزش بینی، عطسه کردن، سرفه، خس‌خس سینه یا تنگی نفس
• سیستم قلبی عروقی: سرگیجه و غش کردن

واکنش‌های جدی و خطرناک نسبت به حساسیت‌های غذایی که اثر گسترده‌تری بر بدن دارند، آنافیلاکسی نامیده می‌شوند. این واکنش‌های آلرژیک ناگهانی که ممکن است مهلک نیز باشند ممکن است یک یا دو قسمت از بدن را که در بالا توضیح داده شد را در بربگیرند. همچنین ممکن است مجرای تنفسی نیز ملتهب شده و باعث ایجاد اختلالات جدی و خطرناک در تنفس، افت فشار خون، کاهش و از دست رفتن هوشیاری و در برخی موارد حتی باعث مرگ فرد شود.

تشخیص ابتلا به حساسیت‌های غذایی

اگر شما فکر می‌کنید که ممکن است کودک شما به حساسیت غذایی مبتلا شده باشد باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص ابتلا به حساسیت غذایی در کودک ممکن است سؤالات زیر را از شما بپرسد:

• علائم نوزاد
• علائم هر چند وقت و با چه تناوبی اتفاق می‌افتند.
• زمان بین خوردن برخی غذاها و شروع اولین علائم
• این که آیا اعضای دیگر خانواده نیز دچار آلرژی یا بیماری‌هایی نظیر اگزما و آسم هستند.

پزشک همچنین ابتلا به بیماری‌های دیگر که ممکن است باعث ایجاد چنین علائمی شوند را مورد بررسی قرار می‌دهد. برای مثال، اگر کودک شما پس از نوشیدن شیر دچار اسهال می‌شود، پزشک احتمال ابتلا به بیماری عدم تحمل لاکتوز را که می‌تواند مانند حساسیت غذایی باشد را مورد بررسی قرار می‌دهد. بیماری سلیاک بیماری است که فرد به دلیل ابتلا به آن نمی‌تواند گلوتن که پروتئین است در گندم و برخی غلات دیگر را تحمل کند و علائمی شبیه به حساسیت‌های غذایی دارد. اگر پزشک به ابتلا به حساسیت غذایی مظنون باشد، شما را به یک متخصص آلرژی ارجاع می‌دهد که شما را مورد معاینه قرار دهد و آزمایش‌هایی برای کمک به تشخیص برای شما تجویز نماید.

درمان

هیچ درمانی برای حساسیت‌های غذایی وجود ندارد بنابراین معمولاً باید از آلرژن ها و مصرف همه غذاهایی که باعث ابتلا به آلرژی می‌شوند خودداری کرد. شما باید برچسب‌های غذایی را مطالعه کنید تا بتوانید از مصرف آلرژن ها پرهیز کنید. تولیدکنندگان غذاهای بسته‌بندی‌شده ملزم به بیان واضح محتویات غذای داخل بسته هستند به خصوص اگر این غذاها حاوی شیر، تخم‌مرغ، ماهی، میگو،سه مغز، بادام زمینی، گندم یا سویا باشند. با این که حساسیت‌های غذایی درمانی ندارند اما داروهایی برای بهبود علائم خفیف تا شدید ناشی از ابتلا به حساسیت‌های غذایی وجود دارد. آنتی‌هیستامین‌ها ممکن است برای درمان علائمی نظیر کهیر، آبریزش بینی یا دل درد همراه با حساسیت‌های غذایی تجویز شوند.
اگر صدای خس‌خس سینه کودک یا آسم او به دلیل حساسیت‌های غذایی عود (که به آن حمله نیز گفته می‌شود) کرد ممکن است پزشک یک برونکودیلاتوز مانند آلبوترول (که می‌توان آن را به وسیله یک پمپ استنشاق کرد) را بلافاصله برای شما تجویز کند تا مشکلات تنفسی را کاهش دهد اما به یاد داشته باشید که اگر کوک دچار حمله آسم به دلیل محرک‌های آلرژیک شد باید به او اپینفرین داد و در صورتی که علائم آسم قسمتی از آنافیلاکسی است بلافاصله به مرکز مراقبت‌های فوری پزشکی مراجعه کنید غالباً اپی نفرین برای درمان واکنش‌های آلرژی شدید یا آنافیلاکسی تجویز می‌شود. اگر کودک شما به حساسیت‌های شدید غذایی مبتلا است احتمالاً پزشک از شما خواهد خواست تا هر موقع که واکنش‌های مهلک به سراغ او آمدند دو عدد اپی نفرین خودتزریقی در دست‌های او تزریق کنید.
علائم و نشانه‌های ابتلا به آنافیلاکسی که پس از مشاهده آنها باید اپی نفرین تزریق شود عبارتند از:

• احساس خفگی
• احساس گزگز در گلو
• اختلالات تنفسی
•  هر علامتی که حداقل دو سیستم بدن را درگیر کند مانند کهیر و دل درد یا هر ترکیبی از حداقل دو علامت که برای قسمت‌های مختلف بدن تأثیر گذاشته باشد.

اگر کودک دچار علائم شدید آلرژی شد باید بلافاصله اپینفرین خودتزریقی استفاده کنید. در زمان ابتلا به علائم آنافیلاکسی زمان را نباید از دست داد. سپس بلافاصله با اورژانس تماس گرفته و کودک را به مرکز مراقبت‌های فوری پزشکی منتقل کنید تا تحت درمان‌های بعدی قرار گیرد. در صورت لزوم ممکن است کودک به مدت حداقل چهار ساعت تحت مراقبت و نظارت قرار گیرد زیرا حتی اگر بدترین حالت پیش آید ممکن است موج دوم علائم شدید شروع شود.

تفاوت بین حساسیت‌های غذایی و عدم تحمل‌های غذایی

عدم تحمل غذایی سیستم ایمنی بدن را درگیر نمی‌کند. اگر کودک به عدم تحمل غذایی مبتلا شود ممکن است در هضم برخی از انواع غذاها دچار مشکل شود. باید توجه داشته باشید که هر موقع کودک آن غذا یا نوشیدنی خاص را بخورد، علائم گوارشی مانند گاز معده، نفخ یا اسهال دیده خواهد شد. یکی از شایع‌ترین این نوع بیماری‌ها، عدم تحمل لاکتوز است. افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز، آنزیم‌های مورد نیاز برای هضم شکر موجود در شیر گاو و مواد لبنی دیگر را ندارند.

دکتر نازنین حسینی

متخصص اطفال – فوق تخصص نوزادان

آدرس:زاهدان خیابان مصطفی خمینی 8

دکتر نازنین حسینی از سال 1372 فعالیت خود را از شهرستان زاهدان آغاز نمودخ و مشغول به فعالیت می باشند